باشگاه تاب آوری | تاب آوری می تواند سبب تقویت عوامل محافظت کننده باشد

باشگاه تاب آوری: در سومین روز از اجرای کارگاه چهار روزه آموزشی تاب آوری برای واحد شبه خانواده سازمان بهزیستی استان گیلان و در فواصل بین برنامه صبح و عصر این کارگاه، مصاحبه ای جامع با دکتر رضا جعفری (معاونت امور اجتماعی سازمان بهزیستی استان گیلان) ترتیب داده شد که در ادامه خواهید خواند.

*به نظر شما آموزش تاب آوری در خصوص جامعه پذیری مجدد کودکان بی سرپرست مراکز نگهداری سازمان بهزیستی که خصوصاً در سنین ۳ تا ۶ سال می باشند و خلاء بسیار مهم عاطفی ناشی از فقدان والدین را تجربه می کنند چه تأثیرات خاصی دارد؟

نتایج بررسی ها و مطالعات نشان می دهد که بخش عمده ای از جامعه هدف خانه های شبانه روزی، از کودکانی هستند که در خانواده های پر تنش و متلاطم درگیر معضل طلاق، سوءمصرف مواد، انواع خشونت های خانوادگی، تن فروشی و… می باشند. بدیهی است این اتفاق هر چه در سنین پایین تر صورت بگیرد اثرات ناخوشایندتر و نامطلوب تری بر شکل گیری شخصیت و هویت آنها بر جای خواهد گذاشت. به عبارتی به حکم فرایند یادگیری از طریق مشاهده به نوعی…، با فرایند جرایم، بزهکاری و انواع خشونت انطباق و سازگاری می یابند و این پدیده در حکم یک بمب ساعتی برای جامعه عمل خواهد نمود و در صورت فقدان مداخلات روانی اجتماعی و عدم زودودن بار آسیب ها، اثرات ناخوشایندی در ابعاد گوناگون اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی برای جامعه خواهد داشت و مهم تر از این عارضه جامعه را از سرمایه ای مولد و کارآمد به عنوان موتور محرکه رشد و توسعه محروم خواهد ساخت. در این شرایط است که خانه های شبانه روزی در نقش جامعه پذیری مجدد”resocialization” بسیار اثر گذار خواهد بود و می تواند ضمن کاهش دردها و آلام ناشی از شرایط آسیب زای گذشته، با بهره گیری از انواع شیوه ها و تکنیک ها به تعریف نقش و هویت جدید و سالم برای فرزندان کمک کنند. باشد که یکی از این تکنیک های مهم تاب آوری یا “resielency” است که باعث می شود کودکان ضمن اینکه در شرایط سخت و ناگوار زندگی هستند بتوانند از پیچ های سخت زندگی به سلامت گذر کنند.

*نظر شما در خصوص اجرای پروژه تاب آوری برای سایر واحدهای تخصصی سازمان بهزیستی چیست؟

به نظر می رسد تاب آوری یک مفهوم عام و فراگیر و یک حلقه پراهمیت در چرخه توانمندسازی “empowerment” جامعه هدف سازمان بهزیستی است. هدف تاب آوری تبدیل انسانهای آسیب پذیر به افراد متعهد و مسئولیت پذیری با اعتماد به نفس بالا و… می باشد. اگر دقت کنیم هدف نهایی و متعالی توانمندسازی هم سازگاری و انطباق با شرایط زندگی بر حسب زمینه ها و بسترهای اجتماعی و فرهنگی جامعه است. انسان به حکم مخیر بودن و داشتن حق انتخاب و اراده دارای این توانایی است که شرایط مطلوب و مساعدی را برای خود تدارک ببیند.
از طرف دیگر بهزیستی به عنوان متولی اصلی تأمین و ارتقاء کیفیت زندگی آحاد جامعه از جمله کودکان و زنان بی سرپرست و بدسرپرست، نقش عمده ای در تدارک، ارتقاء و افزایش عوامل محافظت کننده “protective factor” و کاهش عوامل خطر ساز “risk factor” دارد. در این راستا تاب آوری می توانند سبب تقویت عوامل محافظت کننده باشد.

*به نظر شما گنجانده شدن مبحث آموزش تاب آوری در پروسه توانمندسازی زنان سرپرست خانواده چه تأثیراتی در ارتقاء کمی و کیفی بازتوانی این بخش از جامعه هدف سازمان بهزیستی دارد؟

زنان سرپرست خانوار یکی از گروههای بزرگ و در واقع بزرگ ترین اقلیت جامعه محسوب می شوند. با توجه به رشد رو به تزاید این پدیده در جامعه از ۱/۲ در سال ۷۵ به ۲/۵ در سال ۹۱، بدیهی است که می بایست انواع شیوه ها و استراتژی ها را جهت توانمندسازی این بخش از جامعه هدف به کار گرفت تا ضمن حفظ و رعایت کرامت و حیثیت انسانی، سبب خروج موفقیت آمیز آنها از چرخه حمایتی شد. زیرا فرهنگ وابستگی در شرایطی سبب مخدوش کردن عزت نفس آدم ها خواهد بود. به نظر می رسد زنان بی سرپرست بیشتر از سایر گروهها در معرض آسیب ها و مخاطرات جدی قرار دارند. لذا آموزش تاب آوری و تجهیز آن بر این شیوه و متد می تواند در پیشگیری از بسیاری از آسیب ها اثر گذار باشد.

منبع: روابط عمومی مجموعه رسانه های مددکاری اجتماعی ایرانیان